Vücudumuzun ihtiyacı olan enerji, yiyeceklerdeki karbonhidrat, protein ve yağlardan sağlanmaktadır. Besin kaynaklarının en önemlisi, glukoz olarak adlandırılan basit şekerlerdir. Glukoz, vücudun tüm organları için önemli bir besindir. Hücreler ihtiyaç hissettiği glikozu, pankreas bezinin salgıladığı bir hormon yardımı ile kullanır. İnsülin olarak bilinen bu hormon, vücutta bulunmadığı takdirde alınan gıdalar enerji olarak kullanılamaz.
İnsülin hormonlarının eksikliğinde görülen Tip 1 diyabet, genellikle çocuk ve gençlik yıllarında ortaya çıkar.
Hastalar insülin yetersizliği olduğu için, ömür boyu insülin hormonunu dışarıdan almak zorunda kalırlar.
Tip 1 Diyabet Neden Olur?
İnsanların vücudunu, dışarıdan gelen yabancı etkenlere karşı korumakla görevli olan, bir bağışıklık sistemi vardır. Bu sistemin herhangi bir neden ile normalden sapmasından dolayı, kendi hücrelerini yabancı olarak algılaması, onlara saldırması ve tahrip etmesi ile meydana gelen hastalıklara otoimmün hastalıklar denilir. Tip 1 diyabet, otoimmün hastalıklar grubundandır. Bağışıklık sistemi, insülin yapımını üstlenen pankreas beta hücrelerini tahrip eder. Bu tahribat %80’in üzerinde olduğunda, hastalık belirtileri ortaya çıkar.
Kimler Daha Yüksek Risk Taşır?
Tip 1 diyabet gelişme riski;
– Birinci derecede yakın akrabalarında (anne, baba, kardeş), Tip 1 diyabet olanlar,
– Tip 2 diyabetli yakını çok sayıda olanlar,
– Gebelik esnasında diyabet ortaya çıkan kadınlar.
Tip 1 Diyabetin Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Tip 1 diyabet tedavisinde, insülin kullanmak bir zorunluluktur ve hayat kurtarır. Tedavinin diğer unsurları sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve eğitimdir. Kan şekeri seviyesinin kontrolü için, gün boyu özen ve bakım gerekir. Hasta, kendini iyi hissetmeli ve sağlıklı yaşamı için gereken bakımını, hayat biçimi haline getirmelidir.
İnsülin Tedavisi Nasıl Yapılır?
İnsülin, protein yapısında bir hormon olduğu için midede sindirilir. Enjeksiyon tarzında kullanılabilir, ağız yolu ile hap şeklinde kullanılamaz.
Günlük insülin ihtiyacı hastanın, yaş, boy, ağırlık, gıda tüketimi ve aktivite durumuna göre değişir.
Teknolojik gelişmeler sonucunda, insülinin klasik enjektörler dışında kalem enjektörler ve insülin pompası ile yapılması sağlanmıştır.
Evde Kan Şekeri Takibi Nasıl Yapılır?
Haftanın belirli günlerinde kan şekerini ölçerek, doktora kan şekeri düzeninin iyi gidip gitmediği ve insulin dozlarında yapılması gerekli değişiklikler hakkında bilgi verilmesi gerekir. Ölçümler, diyetisyenin beslenme tedavisini ayarlaması ve yenilen besinlerin kan şekerine etkisi konusunda önem taşımaktadır.
Tip 1 diyabet hastalarının kahvaltı, öğlen ve akşam yemeği ile gece öğününden önce olmak üzere günde dört kez, kan şekeri ölçüm cihazı ile kan şekeri ölçümü yapması gerekir. Bu ölçümün haftada kaç kez yapılacağını, doktor ve diyetisyen belirler.
Tip 1 Diyabette Acil Sorunlar?
Tip 1 diyabetli olan kişinin, sağlıklı bir beslenme programı uygulayarak, sürekli olarak egzersiz yaparak ve insülin tedavisi ile sorunsuz bir yaşam sürdürmesi mümkündür. İnsülini uygun teknik ile yeterli dozda yapmayan, beslenme programına uymayan ve aşırı karbonhidrat tüketen diyabetlilerde kan şekeri yükselebilir. İnsülini aşırı dozda kullanan, karbonhidrat içeren besinleri yeterince tüketmeyen, alkol kullanan ve aşırı egzersiz yapan diyabetlilerde kan şekeri aniden ve hızlı olarak düşebilir.
Tip 1 Diyabet Tedavisindeki Yenilikler?
Günümüzde tip 1 diyabetin tedavisi için, insülin yerine adacık dokusu ve pankreas nakli çalışmaları yapılmaktadır. Bu nakil işlemlerinde, en büyük sorun doku reddidir. Doku reddinin önlenmesi için, yan etkileri olan immunsüpressif denilen pahalı ilaçlar kullanılmaktadır. Bundan dolayı adacık nakli tedavisine olumlu bakan araştırmacılar, daha az zararlı olan immunsüpressif ilaç çalışmalarını sürdürmektedir.
Tip 1 Diyabet Ne İyi Gelir?
